Black Feather Rising

Windvlaagjes, ruisende bomen, vogelgeluiden, een klagende basklarinet, smachtende cellozuchten en ingewikkelde harppatronen: natuurkrachten versus zielenroerselen staan centraal in Black Feather Rising, een nieuwe kameropera van Param Vir. De componist, Indiaas van afkomst en sinds Londen woonachtig, schreef het stuk voor Stichting Octopus, een initiatief van onder anderen Schrama.

Black Feather Rising, gebaseerd op een Amerikaans-Indiaanse legende waarin twee geliefden een innerlijke zoektocht maken om bij elkaar te komen, ging afgelopen weekend in première. Het verhaal speelt zich af rond een mysterieuze berg, Black Feather Mountain, waar raven en ravenveren een sleutelfunctie vervullen – zondag in de Amsterdamse Meervaart geprojecteerd op de muur van de Blauwe Zaal. Twee zangers werden omringd door zes musici op houten blokken. Die blokken deden aan rotsen denken, maar hun opstelling had ook een muzikaal effect: die onderstreepte introverte muziek, waarin de instrumenten solistische rollen spelen.

De opera begint met enkele monologen van een sopraan, West-Wind-Rising (), die in steeds gelijkblijvend register haar barre tocht bezingt. Zij verliet haar man en kind voor Raven Caller (de bariton Alistair Shelton-Smith), die zij ooit ontmoette op een feest. Probleem: Raven Caller is zijn geheugen en zijn magische krachten kwijt door zijn stiefmoeder. Hij kan echter smeken, haten en liefhebben in melodieën van een enorm bereik, met coloraturen zelfs. In de subtiele, nooit agressieve muziek van Vir komen Rudkins eerder beschrijvende dan poëtische tekst duidelijk naar voren.

Jos van Kan helpt mee: handelingen blijven beperkt tot een stapje op een tree, of, als de zoekende West-Wind-Rising in een ravijn valt, een ineenkrimpen onder een mobiel laddertje.

Kneuterigheid ligt op de loer in Black Feather Rising, maar Shelton-Smith voorkomt dat met kleine gebaren en een rijke, veelzijdige stem. Hij is de dragende factor in deze kleinschalige voorstelling.

Een onmogelijke liefde is geen uitvinding van Shakespeare, De oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika hebben hun eigen Romeo en Julia. Al eeuwen vertellen ze elkaar het verhaal van West Wind Rising, een getrouwde vrouw met kind, die zich aangetrokken voelt tot Raven Caller, een man van een andere stam. Ze ontmoeten elkaar op een bruiloftsfeest en zonder een woord te wisselen, lezen ze in elkaars ogen hun liefde. Maar het gewone leven gaat door. Toch kan West Wind Rising de man niet vergeten. In haar dromen hoort ze hem zingen en ze besluit om haar man en kind achter te laten om op zoek te gaan naar haar grote liefde. Een zwarte veer gaat haar vooruit. West Wind Rising vindt haar liefde maar voordat ze werkelijk samen aan een nieuw leven kunnen beginnen, moeten beiden afrekenen met spookbeelden uit hun verleden.

Stichting Octopus, een initiatief van drie Nederlandse musici, maakte van dit oude Indiaanse verhaal hedendaags muziektheater voor twee zangstemmen en zes musici; een kameropera. De uit India afkomstige componist Param Vir schreef de muziek. Vir benadrukt dat zijn afkomst niet van belang is voor zijn muziek. Hij is inderdaad een van die moderne kunstenaars die zich los hebben gemaakt van hun afkomst en een wereldwijde taal van kunst en muziek zijn gaan ontwikkelen. De muziek van Black Feather Rising is kleurrijk en expressief en alles draait om de klanken. Harp, viool, cello, fluit, klarinet en slagwerk realiseren een onvermoede veelheid aan klanken die zowel de gemoedsstemmingen van de twee geliefden verbeelden als de overweldigende natuur waarin het verhaal zich afspeelt. Het kan knarsen en schuren, maar ook twinkelen en helder klateren.

De intensiteit en de concentratie waarmee de zes musici spelen, versterkt hun muziek. De afwezigheid van een dirigent maakt dat ze volledig op elkaar aangewezen zijn. Elk zit op een apart hoog blok langs de zijkanten van het toneel, als het landschap met bergen waar het verhaal zich afspeelt. Het libretto is vertellend maar kent ook prachtige zinnen die, gezongen door de heldere stemmen van de sopraan Charlotte Riedijk en de jonge Engelse bariton Alistair Shelton-Smith, je bijblijven. Met deze ‘Black Feather Rising’ heeft Octopus een juweeltje toegevoegd aan het operarepertoire.